Söyleşi: Fatma Tamer

Es’ad Coşan Hocanın hanımların ve çocukların eğitimi konusunda yönlendirmesi nasıl olmuştur?

Hanımların ve çocukların eğitimi konusunda çok hassastı. Hanımların Sesi Derneği, Kadın Ve Aile Dergisi, Gül Çocuk Dergisi vardı. Radyoda özel programlar vardı. İslam dergisinde Cahit Zarifoğlu’nun gençlerle, edebiyata ilgili olanlarla ilgili köşesi vardı. Bunlar çocukları, gençleri aileleri yetiştirdi. Esad Hoca ömrü vefa etseydi sosyal medya bu alanda da çok büyük çalışmalar yapardı…

Es’ad Coşan Hocanın manevi irşat ve terbiye metodunun klasik anlamda yapılan eğitimle (tasavvufi eğitim) benzer ve farklı yönleri neler olmuştur?

Kökleri Gümüşhanevi Dergahı’ndan beri gelir. Mehmed Zahid Kotku’nun önemli etkileri oldu. Bursa sanat okulu mezunu olması, onun bu teknik konularda gümüş motor gibi, fabrikalar, savunma sanayi kendi silahını kendisi yapmakla ilgili vurguları oldu. Sanayiyi geliştirmek, siyasal anlamda da Milli Nizam Partisi’nin kurulmasında onun konuşmalarının etkili olduğu hep söyleniyor. Bununla ilgili araştırma, çalışmalar da var. 1980 den sonra Es’ad Hocamız bunu çağın araçlarını, bilişim alanında kullanarak gerçekleştirdi. Amacı: Toplumu inşa etmek, insan yetiştirmek… Yani onun en önemli, üzerinde durduğu şey insan yetiştirmek. ‘Bir insanı yetiştirirsek, o insan dünyayı değiştirir. Her insan kendi alanında en iyisi olmalı.’ Böyle bir anlayışı vardı. Donanımlı bir insan tipolojisini öngördü, alanında yetkin, kendi kendisiyle rekabet edebilecek. Başkalarını bırakın, kimse yoksa bile kendi kendisiyle rekabet edebilecek bir insan inşası. Entelektüel alanda yüksek bir tefekküre sahip bir bilincin oluşması için gayret sarf etti ve bunda da çok önemli başarılar elde etti, bir nesil yetiştirdi.

Türkiye de farklı cemaatler, dini sivil toplum örgütleri var. Es’ad Hocamız bu tasavvufi sivil toplum örgütleri içerisinde entelektüel anlamda Gümüşhanevi Dergâhı, İskenderpaşa ekolü daha yüksek bir entelektüel ve fikri bir kalkınmanın öncüsü olmuştur. Kitlesi de zaten daha çok üniversite çevresi, bu dergâhın mensupları çoğunlukla buradadır. Elbette ki toplumun değişik katmanlarında insanlar da vardı. Mesela bir Mahmut Efendi, Mahmut Sami Ramazanoğlu onlar daha çok esnaf, orta sınıfa, ticaret erbabına hitap ettiler. Mehmet Zahid Efendi öncesi ve sonrasıyla Es’ad Hocamız da o çizgiyi devam ettirdi. Daha çok okuyan, entelektüel, ihtisas sahibi kişiler üzerinde büyük bir öncü rolünü üstlendi. Es’ad Hocamız bütün toplum katmanlarıyla ilgilendi. Onların yetişmesi için, erdemli insanlar, erdemli toplum olması için tüm hayatı boyunca çalıştı. Türkiye’ye ve dünyaya damgasını vurdu. Üzerinde çok araştırmalar yapılacak ve böylece etkileri daha iyi anlaşılacaktır yaptıklarının.

Yorumlar