Söyleşi: Fatma Tamer

Es’ad Coşan Hocayı yaşadığı dönem açısından düşündüğünüzde, ferdin ve toplumun eğitimi konusunda nasıl bir metot uygulamıştır?

Toplumu eğitme konusundaki yaklaşımı; benim gözlemlediğim kadarıyla hem görsel hem de medya alanında aylık dergiler, gazeteler… kadınların eğitimi, çocukların eğitimi ve her evin bir okul olması konusunda çok hassastı. İslam dergisi 100 binlerin üzerinde her ailenin evine, esnafından tutun, akademisyenlere kadar farklı işlerde olanların, evlerine veya ofislerine, bürolarına giriyordu. İlim-Sanat dergisi entelektüel anlamda çok yüksek nitelikte bir dergiydi. Tıpla ilgili bir dergi vardı Panzehir. Bunlar uzun yıllar toplumu, bireyleri, fertleri, anneleri, babaları eğitti ve onların çocuklarını eğitti.

Aile kampları yaptı. Otellerde aileleriyle beraber takipçileriyle birlikte oldu. Ailenin önemini çok iyi kavradığı için, bugünkü ailelerdeki dejenerasyonu Es’ad Hocamız belki 1980 li yıllarda fark etti, gördü. Aileyi korumak için çok önemli faaliyetlerde bulundu.

Sosyal anlamda devletin, toplumla, milletle beraber paylaşmasına ve emperyalist güçlere karşı devletin savunulması konusunda çok hassastı. Vatan, millet, bayrak, ezan, din, kutsal... bunlarla devletin, milletin, vatanın oluştuğunun bilincinde idi.

O sadece tipik bir tarikat şeyhi değildi. Bir dergâh üstadı değildi. Bir anlamda toplumla iç içe olan, toplumu bilinçlendirmeye çalışan. Entelektüel anlamda, fikri ve zihni anlamda hem eğitim kurumlarını, diğer taraftan aile içindeki eğitime, sosyal eğitim yani örgün eğitim, okulların açılması Asfa ve diğer okulların, kolejlerin açılması… Arapçaya önem vermesi, batı dilini bilmesi, herkesin kendi alanında yetkin, alanında uzman olması konusunda çok dikkatliydi ve bunları önemsiyordu.

Özgüveni sürekli topluma aşılıyordu. Yani bu toplumun aslında durdurulan bir imparatorluk olan Osmanlı’dan sonra onun devamı olan Cumhuriyet’te ayağa kalkacağına inancı tamdı. Vefat edinceye kadar da bu mücadelesini, gayretini, çabasını hem yurt içinde hem de yurt dışında sürdürdü.

Toplumun örgün eğitimi konusunda Akra bu konuda çok nitelikli yayın yaptı. Müzik programları, dini ilimler, aile, helal yiyecekler, sağlık, çocukların eğitimi konusunda bir radyo, ilk defa bir radyoculuk bu anlamda bir okul gibi Es’ad Hocamızın kurmuş olduğu Akra’yla olduğunu gözlemledim.

Siyasal anlamda da toplumsal bilincin oluşması için de çok çaba sarf etti. Ama bağnaz kutuplaştırıcı, bir siyaset ve dünya görüşüne sahip değildi. Hacı Bektaş-ı Veli çalışması, ülkemizin alevi vatandaşları tarafından da ona karşı büyük bir teveccühün olduğunu biliyorum. Hacıbektaş Veli’nin Makalat adlı eseri.. Böyle birleştirici bir tevhid toplumu oluşturmak için gayret gösterdi Es’ad Hocamız.

Yorumlar