• Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
    • Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
    • Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
    • Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
    • Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya
Üyelik Girişi
Videolar

Yeni Yayımlanan Kitaplar

   

İsmail Haqqi His Life Works and Views
Bayram Ali Çetinkaya
İNSAN YAYINLARI

ibn rüşd (1. cilt) (uluslararası ibn rüşd sempozyumu bildirileri) doğu-batı ilişkisinin entelektüel boyutu ibn rüşd'ü yeniden düşünmek



ibn rüşd (2. cilt) (uluslararası ibn rüşd sempozyumu bildirileri) doğu-batı ilişkisinin entelektüel boyutu ibn rüşd'ü yeniden düşünmek




Dini ve felsefi metinler: Yirmibirinci Yüzyılda yeniden okuma, anlama ve algılama

Bayram Ali Çetinkaya(Editör)

Doğu-Batı: İki Dünyanın Buluştuğu Noktada Düşünce Günleri



İzmirli İsmail Hakkı
Bayram Ali Çetinkaya
 İNSAN YAYINLARI



15 TEMMUZ DESTANI
Bayram Ali Çetinkaya
bacetinkaya@hotmail.com
Zamanın değeri(ni ölçmek)
23/06/2021


           

 

Hayatı anlamlandıran en önemli olgulardan birisi zamandır. Zamanın değeri ve kıymeti birçok âlim ve âkil için ayrı bir ehemmiyete sahiptir. Suriye Halep doğumlu hadis âlimi Abdülfettah Ebu Gudde’nin Zamanın Kıymeti (çev. E. Yıldırım, Takdim Yay., İst. 2019) olarak Türkçe’ye çevrilen kitabı, bu konuda yazılan kapsamlı güzel bir eserdir. Bu yazı, mezkûr kitap çerçevesinde zamanın değerini ortaya koymaya çalışacaktır.

Genellikle ‘zaman’ ifadesi, ‘iki aydan altı aya kadar süren bir müddet” için kullanılmaktadır. ‘Vakit’ kavramı ise, zamanın bir vakti (bölümü) olarak kabul edilmektedir. Yani ‘süresi belirlenen her şey’ vakitli olarak düşünülmektedir. Bir de ‘dehr’ kavramı vardır ki, o da ‘kesintisiz vakit dilimi’ olarak tanımlanmaktadır.

‘Dehr’i kutsayan birtakım akımlar vardır ki, bunlar İslam düşüncesinde Dehrîler olarak bilinmektedir. Bu düşünceyi taşıyanların savunduğu sisteme de Dehriyyun adı verilmiştir. Dehriyyun, bir anlamda natüralist ve materyalist karakterde bir yapı arz etmektedir.

Mekkeli Müşriklerin zamanı kutsayarak, ‘zamandan geldik, zamana gideceğiz, bizi yaratan ve yok edecek olan da zamandır’ anlayışlarının varlığı da bilinmektedir. Nitekim Kadim Kelam bu hususta şu ilahî ifadeleri vermektedir: “Bir de şöyle demektedirler: ‘Bu dünya hayatımızdan başka bir hayat yoktur. Ölürüz, yaşarız. Bizi öldüren ise zamandan başkası değildir.’ Halbuki onların bu konuda bir bilgileri yoktur, onlar sadece boş iddiada bulunuyorlar.” (Câsiye, 24)

Zamanı değerlendirmek, irade ve tercihle gerçekleşmektedir. Dikkat edilmesi gereken husus, her şeyi uygun bir vakitte ve yeri geldiğinde yapmaktır. Bilinmelidir ki, vakit hem alim hem de talebe için hayat boyunca en büyük sermaye ve kazançtır. Zira Abdulfettah Ebu Gudde’nin dediği gibi, ‘zaman, hayatın ömrüdür.’

Güneş ve ayın hareketleri, zamanın birimlerini ve değerlerini belirlemektedir. Gece ve gündüz, ay ve güneş, Yaratan tarafından insanlığın hizmetine ve istifadesine sunulmuş Allah’ın delilleridir. Gece ve gündüz, bu açıdan çok büyük nimetler olarak insanlığa fayda vermektedir.

Allah’ın varlığının alamet ve işaretleri olan gece ve gündüz, ay ve güneş, sadece Âdemoğlu için değil, hayvanat ve nebatat için de büyük yararlar sağlamaktadır.

Doğum, hayatın safhaları, uyku ve ölümün zamanı, başka bir açıdan biyolojik bir saat işlevi görmektedir. Belki de bundan dolayı alemlerin Rabb’i, vaktin kıymetini göstermek ve değerini hatırlatmak için ‘zaman’ın farklı evlerine yemin etmektedir.

Kur’ân’a bakıldığında zamanla ilgili olarak ‘dehr, karn, sene, yaz-kış, gece-gündüz, sabah-akşam, kuşluk vakti, zeval ve grup, gece yarısı, an’ kelimeleri öne çıkmaktadır.

Allah’ın zamana yemin etmesi açısından Asr süresi dikkat çekmektedir. Asr kavramı; ‘zaman, zeval ve güneşin batış anı, ikindi namazı, asr- ı saadet (mutluluk çağı-Peygamber dönemi), gece-gündüz ve sabahın ilk saatleri’ şeklinde farklı yorumlara konu olmuştur. Ancak tüm bu kavramlara bakıldığında, hepsinin ‘zamanı’ içeren yönünün varlığı belirgin bir şekilde ortaya çıkmaktadır.

Zaman, tek düze bir hayatı ölçmemektedir. Mutluluk ve üzüntü (hüzün), sağlık ve hastalık, zenginlik ve fakirlik, birbirlerine zıt haller olsalar da, ortak noktaları ‘zaman’ içerisinde geçmektedir. Bu haller imtihan dünyasının ‘cilveleri’ olarak sübut bulmaktadır. Müspet ve menfi durumlar barındırsa da, inanç dünyamız ve kültür kaynaklarımıza göre ‘zaman en iyi ilaçtır.’ Yine bununla birlikte ‘zaman her şeyin ilacı’dır.

Şu halde, zaman en geniş anlamıyla ömür demektir. Ömür de o kadar kıymetlidir ki, ona denk ve eş değer hiçbir dünyevî zenginlik bulunmamaktadır. Dolayısıyla zamanın kıymeti ve değerini, kadim bilgeler ‘keskin bir kılıca’ benzetmişler. Ve akabinde ‘eğer sen onu kesmezsen o seni keser’ sözlerini ilave etmişler. Zamanın kıymeti, onu en iyi ve faydalı bir şekilde değerlendirmekle ölçülebilir.



496 kez okundu. Yazarlar

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın

Yazarın diğer yazıları

Emin Kişi ve İstikamet - 06/08/2021
Güvenilir mü’minin dili, küfür, lanet, kaba ve çirkin sözden uzaktır. Haya ve edep emin kimsenin şahsiyetini inşa eder.
Minberlere Ruh Veren Usta - 03/08/2021
Abdestli olarak eline aldığı ceviz ağacından üretilmiş kerestelerine şekil verir ve onlara ruh katar.
Güven dili ve hakikat - 29/07/2021
Güvenin olduğu hallerde fitne ve fesat yoktur. Güven zulmü yok eder, zâlimi hareketsiz bırakır.
Zaman ve Ezan - 21/07/2021
Akıllı ve başarılı kimse, ömrünü ve zamanını fayda üzerine kuran kişidir. O bilir ki; zaman, sahip olunan en değerli hazinedir.
İbrahim'in Yakarışı - 21/07/2021
İbrahim’in imtihanları yakarışlarının bir sınavıdır. Her dua ve yakarış İbrahim’i yeni bir imtihan ve mücadeleyle karşı karşıya bırakır.
Zaman ve Ezan - 07/07/2021
Zaman, hızlı geçen bir akıştır/süreçtir. Hız arttıkça zaman azalmaktadır.
Zamanın Kıyameti - 04/07/2021
Ömür, ilim, mal, beden, zamanla doğrudan ilişkilidir. Ömür insana ve varlığa faydalı ise, zaman bereketli geçmiş demektir.
Nurettin Topçu ve gençlik (1) - 18/06/2021
On altıncı yüzyıldan başlayan yavaşlama, İslâm dünyası özelinde büyük değişim ve dönüşümlere sebep oldu.
Merkez Efendi'deki entelektüel - 18/06/2021
Merkezi Efendi’ye yaptığı ziyaretler, onun derunî boyutunu ortaya koyması açısından önemlidir.
 Devamı
Ziyaret Bilgileri
Aktif Ziyaretçi11
Bugün Toplam159
Toplam Ziyaret189659
Etkinlikler
YENİ ÇIKAN ESERLER
          


                                 






                                             


                                               
                                                                                        
                                                      
                                                   
     





Yayımlanan Eserler


Sayıların Gizemi ve Tasavvufun Dinamikleri
Bayram Ali Çetinkaya
İnsan Yayınları


   İlkçağ Felsefesi Tarihi
Bayram Ali Çetinkaya 
İNSAN YAYINLARI









Yitik Bilgi ve Hikmet
Bayram Ali Çetinkaya





İslam Medeniyetinin Dinamikleri
Bayram Ali Çetinkaya
 İNSAN YAYINLARI



İrfan ve Hikmet Peygamberi 
Bayram Ali Çetinkaya
   İNSAN YAYINLARI
   



   Şems-Mevlana Dostluğu
     Bayram Ali Çetinkaya
     İNSAN YAYINLARI
      


Medine'den Medeniyete

Bayram Ali Çetinkaya
İNSAN YAYINLARI