Güvenin olduğu hallerde fitne ve fesat yoktur. Güven zulmü yok eder, zâlimi hareketsiz bırakır. Onun için güven vermeyen ziyandadır; hem kendine hem de başkasına zarar verir. Nitekim Nemrut, İbrahim’in emin bir kul ve peygamber olduğunu görünce, ona zarar veremedi. İsmail, Allah’a güvendiği için babası İbrahim’e itaat etti ve bıçak onu kesmedi. Güvenilir olduğu için Mısır’ın firavunu, Yusuf’a itimat etti. Nuh, sözüne güvenildiği için, zalimlerin tacizine uğramadı ve gemisi güvenilir bir liman oldu. Musa el-Emin’den başkasına kulluk etmediği için Kızıldeniz’i güvenle geçti. Güvenilir İsa’yı, Roma’nın zâlimleri alt edemedi. Mekke’nin müşrikleri, Hz. Peygamber’e (s) inanmadıkları halde, değerli eşyalarını ve paralarını ona teslim ettiler; ve ona Muhammedü’l-Emin adını verdiler. Hz. Peygamber (s), aynı zamanda ‘güvenilir bir öğütçü’ idi. Haksızlık ve zulüm, güveni yok eder. Güven, adaleti çağırır, iyiliğin kapılarını açar. İyiliğin açtığı fayda hanelerine güven anahtarıyla girilir.

29.07.2021

İnsanların gözleri olduğunu söyleyen Ebu Gudde, ancak der, onlar zamanın değeri konusunda kördürler. Geçmiş geri döndürülmeyen bir zamandır. Bundan dolayı kendisinden başka hiçbir şey, geçirilen zamandan daha kıymetli ve ona denk olmaz. Çünkü vakit, insanın ömrüdür. Zamanın akıp gitmesiyle her şeyde bir değişim, devinim ve dönüşüm meydana gelir. Vaktin geçtiği gibi, insanın kendisini duruyor zannetmesi aldanmadan başka bir şey değildir. Vakti en güzel ve verimli şekilde değerlendirmek fayda getirir. Aksi takdirde zamanı öldürmek, ferdi öldürmek ve dolayısıyla cemiyeti öldürmektir. Üstat Ebu Gudde, zamanın tarafsız olmadığını ifade eder. Vakit, ona göre, ‘Ya sevgili bir dosttur ya da azılı bir düşmandır.’ Bundan dolayı, iki nimetin kıymetini çok bilmek ve farkında olmak istikametin gereğidir. Onlar sağlık/sıhhat ve boş vakittir. Bu iki konuyu değerlendirme konusunda âdemoğlu bir aldanma içindedir.

21.07.2021

Vakit zayi edilen en ucuz şeydir. Hakikatte zaman altından daha değerli bir cevherdir. Zaman, birim ölçüsü olarak aynı sürede bir zamandan daha bereketli olabilir. Zira faydalı ve dolu geçirilmiş bir gün, boşa geçirilen bir günden daha faziletlidir. Yine bir ay, başka bir aydan daha hayırlı olabilir. Ramazan ayındaki Kadir gecesinin, ‘bin aydan daha hayırlı’ ve değerli olduğunu alemlerin Rabb’i bildirmektedir Abdülfettah Ebu Gudde, mü’min kişinin iki korku arasında gidip geldiğini söylemektedir. İnanan kişi, gelip geçen ömür ve kalan ömür arasında iki korkuyu yaşamaktadır. Zaman en büyük sermaye olduğu için, ‘vakit nakittir.’ Nitekim ömür de kısadır. O halde yapılması gereken vakitleri düzenlemektir. Zamanın planlı ve programlı olarak düzenlenmesi ömrü uzatacaktır. Nitekim başa gelebilecek en büyük musibetlerden birisi, vakti bir kazanç elde etmeden yararsız bir şekilde boşa geçirmektir.

21.07.2021

İbrahim’in yakarışları, zürriyetini hikmet, hüküm ve hükümdarlık sahibi yapar. Soyundan gelen nebiler, resuller, hükümdarlar, azizler, sultanlar ve vezirler, yakarışların meyveleridir. Umut ve mücadele İbrahim’in karakteridir. Hiçbir şeyin gizli kalmayacağı varlık âlemi, İbrahim için tevhit dünyasıdır. O bilir ki, yerde ve göklerde hiçbir şey gizli kalmaz. Gerçek hüküm ve hükümdarlık, Hâkimler Hâkimi’nindir. Ümitsizlik İbrahim’in mücadele dünyasında yoktur. O, putperest babası Âzer için bile yakarıştadır. Yalnız o, sadece ailesi için dua makamında değildir. İnananlar ve tevhid ehli için İbrahim, her daim yakarışını sürdürür. Babası ve onun gibi sapanları, delaletten kurtuluşa ulaştırması için Allah’a yalvarır.

21.07.2021

Baba evi, halkın yaşadığı bir yurt gibidir. Ev halkı için baba evi bir sığınaktır, limandır. Güvenli liman baba evi, fırtınalar ve tufanlara karşı aile halkını korur. Gönlüne ve kucağına alır. Sarmalar, sevgi ve muhabbeti yüreklere taşır. Hangi yaşta olursa olsun baba evi, her zaman sığınılacak bir mekandır, yuvadır. Ailenin barındığı ortam baba evi, güzelliklerin yeridir. Mutluluk ve huzuru arayan için, baba evi ne güzel bir mekandır. Bu mekân mabet gibi kutsal bir mahaldir. Nitekim aile ocağındaki azizlere (ana ve babaya) itaat etme, ilahî bir buyruktur. İsyan ve şirkin dışında baba evindeki büyükleri dinlemek, iki cihan mutluluğunu verir/kazandırır. Baba evi, nesillerin taşıdığı değerlerin yaşandığı nadide bir mahaldir. Taç Mahal gibi, estetik ve zarafetin kuralları orada öğrenilir. İrfanî haller orada yaşanır. Ahlâk ve edep, ilk önce baba ocağında kazanılır. Baba evi, bir mekteptir. Bu mektep, hayat okuludur. İnsanı, bütün ömrünce yaşayacağı hayata hazırlar.

19.07.2021

İslâm ahlâk düşüncesi, İslâm düşünce mirasının üzerinde çalışılan önemli alanlarından birisidir. Ahlâk, klasik dönem olarak nitelediğimiz İslâm düşüncesinin ilk dönemlerinde tefsir, hadis, fıkıh, kelâm ve tasavvuf gibi disiplinlerde yer bulsa da felsefede olduğu kadar sistemli bir şekilde ele alınmamıştır. Her şeyden önce ahlâk, pratik felsefî disiplinler arasında kabul edildiğinden felsefe çatısı al-tında mütalaa edilse de, ahlâkın neredeyse bütün dinî ilimlere ya-yılan geniş bir alanı vardır. Bu durum, İslâm Ahlâk Esasları ve Felsefesi hakkında araştırma yapmayı ve konuyu İslâm düşüncesi bağlamında ele almayı gerektirmektedir.

12.07.2021

Zamanın akıp gitmesiyle her şeyde bir değişim, devinim ve dönüşüm meydana gelir. Vaktin geçtiği gibi, insanın kendisini duruyor zannetmesi aldanmadan başka bir şey değildir. Vakti en güzel ve verimli şekilde değerlendirmek fayda getirir. Aksi takdirde zamanı öldürmek, ferdi öldürmek ve dolayısıyla cemiyeti öldürmektir. Üstat Ebu Gudde, zamanın tarafsız olmadığını ifade eder. Vakit, ona göre, ‘Ya sevgili bir dosttur ya da azılı bir düşmandır.’ Bundan dolayı, iki nimetin kıymetini çok bilmek ve farkında olmak istikametin gereğidir. Onlar sağlık/sıhhat ve boş vakittir. Bu iki konuyu değerlendirme konusunda âdemoğlu bir aldanma içindedir.

07.07.2021

Kul, aldığı her nefesi, hayatının her anında Allah için harcamalıdır. Hakk Teâlâ da, kulu için hayır dilediğinde vakti onun lehine genişletir, zamanı vererek ferahlatır. Şer olanları hayırlara çevirerek zamanı ilahî nuruyla zenginleştirir. Zamanı çok çabuk geçen değerli bir lütuf olarak gören Ebu Gudde için vakit, ibadet ve evrad/zikir zamanıdır. Geçen her zaman öldüren bir arzuya dönüşür. Geçen zamana üzülmek, ölümsüz olmayı insana vesvese olarak veren şeytanın arzusudur. Onun için, diyor Ebu Gudde, ‘vakte üzülmek, insanı öldürür.’ Bilinmektedir ki, zaman akan bir süreçtir. Yani ‘zaman sürekli akmaktadır.’ Sufiler, bundan dolayı, ârif kişiyi tanımlarken hakikî irfan ehli ‘vaktin insanıdır/çocuğudur’ (ibnü’l-vakt) demişlerdir. Nitekim geçmiş (mazi) geride kalmıştır. Gelecek ise henüz yaşanmamış, yani meçhuldür. O halde önemli olan şu anı yaşamaktır.

04.07.2021

Zamanı değerlendirmek, irade ve tercihle gerçekleşmektedir. Dikkat edilmesi gereken husus, her şeyi uygun bir vakitte ve yeri geldiğinde yapmaktır. Bilinmelidir ki, vakit hem alim hem de talebe için hayat boyunca en büyük sermaye ve kazançtır. Zira Abdulfettah Ebu Gudde’nin dediği gibi, ‘zaman, hayatın ömrüdür.’ Güneş ve ayın hareketleri, zamanın birimlerini ve değerlerini belirlemektedir. Gece ve gündüz, ay ve güneş, Yaratan tarafından insanlığın hizmetine ve istifadesine sunulmuş Allah’ın delilleridir. Gece ve gündüz, bu açıdan çok büyük nimetler olarak insanlığa fayda vermektedir. Allah’ın varlığının alamet ve işaretleri olan gece ve gündüz, ay ve güneş, sadece Âdemoğlu için değil, hayvanat ve nebatat için de büyük yararlar sağlamaktadır.

23.06.2021

Aile ve cemiyet, ahlâk ve ananeyi gençlere taşıyan en önemli erdem merkezleridir. Ahlâk terbiyesi için, aile ve okul birlikte çalışmalıdır. Zira topçu’nun dediği gibi, ‘hepimiz ailelerimizin çocukları değil, devletin çocuklarıyız.’ Terbiye ediciler, bir aile babası gibi hareket etmeliler. Merhametli olan hocalar, baskı ve zulümden uzak bir şekilde yeni neslin ruhlarını imar edecekler. Böylece iyi ahlâk sahibi erdemli gençler okulda yetişecektir. Merhamet ve şefkatin hâkim olduğu mektep, adalet duygusu veren ve uygulayan en iyi hâkimdir. Dolayısıyla öğretmen adaletli sahibi, sevgi insanı olmalıdır. Gençlerin ruh sefaletine düşmemeleri için, muallimler, kalplerin terbiyesi için çaba harcamaları gerekir. Nitekim nurettin topçu, mektebi ve muallimi ikaz ederek yapılması gerekeni anlatır: ‘mektep bir çilehane, muallim dehşetiyle, kırık notuyla bir korku heykeli, imtihan bir mihnet ve ceza şekli olmamalıdır. Bunlar birer sevgi kaynakları, ruhları bütünleyici vasıtalar, kalbimizin ülküleri olmalıdırlar.'

17.06.2021