Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya 15-17 şubat 2019 tarihlerinde Diyarbakır'da gerçekleşecek “Uluslararası İslam Bilim Tarihi ve Fuat Sezgin Sempozyumu”nda “İhvan-î Safa Felsefesinde Bilimler ve Tasnifi” başlıklı tebliği sunacaktır.

13.02.2019

Hazırlığı uzun ve meşakkatli yemek ve ikramlar, ziyaretin bereketini kaçırmaktadır. Uzun süren, gereğinden fazla ve çok çeşitli ikramları hazırlamaya iten misafirlikler, ev hanımlarına büyük meşakkat yüklemekte ve onları bezdirmektedir. Bundan dolayı ziyaretler yerini, tatlı zaman dilimleri yerine gösterişin sanallığına bırakmaktadır. Daha da kötüsü, misafir istenmemesi halleri bile zuhur edebilir. Misafir, eve gelen müfettiş değildir. O, hayırlı ziyaretçi, ev sahibi ve sahibesinin kendisinden huzursuz olmadığı kişidir. Zira misafirlik bereket kapısından içeri girmektir. Misafir gelmeyen ev, gariptir, mahzundur.

13.02.2019

Medeniyetimizde misafirlik ve ziyaret kültürü önemli bir gelenek ve aynı zamanda bir ibadettir. Ziyaretler, kimi zaman sevinç, kimi zaman hüzün için yapılır. Evlilik, askerlik, cenaze, hastalık, gibi sebeplerle yapılan ziyaretlerde bazen sevinç, bazen hüzün paylaşılır. Böylece sevinçler birlikte yaşanır ve hüzünler ise paylaşılır. Sonuçları mutluluk olarak tebarüz eder. Eş, dost, akraba, komşu ziyaretleri sohbet ve muhabbetin en zevkli ortamlarıdır. Orada bereket vardır, beraberlik vardır, sevgi vardır, hürmet vardır, tebessüm vardır.

05.02.2019

Korku, panik, yabancılaşma ve kimsenin olmadığı bir evde tek başına kalma, yalnızlığın arkadaşlarıdır. Yalnızlık geceleri daha da ürkütücüdür. Bitmeyen uzun geceler… Uyku haplarının bile çaresiz kaldığı bitmeyen saatlerin karanlık ve soğuk geceleri, yalnızlığın bekçileridir. Duvarların bir mengene gibi sıktığı, sese ve sevgiye hasret geceler ve gündüzler, yalnızlığın ürkütücü tablolarını sunmaktadır. Eşten, çocuklardan, akrabalardan, komşulardan, dostlardan ayrı kalmak bedbahtlığı yalnızlığa eşlik eder. Sevginin ve muhabbetin kandili ise yürekleri ısıtır. Ruhu dinginliğe ulaştıran sohbetin tadı, bütün engelleri aşar. Dertlerini, sorunlarını, problemlerini başkasına açamayan biçareler, mutluluklarını ve güzelliklerini paylaşmanın zevkinden mahrum nasipsizler haline dönüşürler.

29.01.2019

Hikmet ve hakikat yoluna girenlerin tefekkürüyle başlayan diriliş, kulu, Var Edeni müşahede ederek tezekkürün zirvesine ulaştırır. İyice ve etraflıca düşünerek dünyevî çengellerden kurtulmayı sağlayan teemmül, hakikati düşünerek, olayların varacağı son noktayı gözden geçirmek suretiyle tedebbürle tanıştırır/buluşturur. Yavaş yavaş anlayarak farkına varmayı sağlayan tefehhüm, kulun Allah’ın kudret ve azametini anlamasıyla tezekkür evresine geçer.

26.01.2019

Tefekkür; geçmişi, anı ve geleceği düşünmektir. Yani geçmişi, tarihi ve olayları düşünüp dersler çıkarıp, tedbir almaktır. Anı (şimdiyi) düşünüp, nasıl ve ne şekilde hareket etmemizi sağlamaktır. Geleceği düşünüp, risk ve kazanımlara hazırlanıp, ona göre plan ve projeler yapmaktır. Geçmişten geleceğe giden süreçte yaşanmış, yaşanan ve yaşanacak olanı, derin ve kapsamlı düşünmek Hakk’ın bir ikramıdır. Onlardan ders ve ibretler çıkarıp, muhasebe ve murakabe ederek geleceğe hazırlanmak mütefekkirin görevidir. Mütefekkir, geçmişin ve geleceğin insanıdır. Dert, kaygı, şüphe, merak, tefekkür insanının hammaddeleridir. O bunlarla hayat bulur, buhranlara karşı çözüm sunar. Aklî ve fikrî marazlar, mütefekkirin derin düşüncesinin konusudur.

15.01.2019

Erdemli şehirde her insan hangi sosyal statüde olursa olsun, tek bir sanat ve işle uğraşmalıdır. Zira her insan, her zaman her iş ve sanat için uygun değildir. Bundan dolayı bir insan, belirli işi yapmaya, diğer insanlardan daha yatkın olur. Fârâbî’nin dediği gibi, yine bir insan çocukluğundan itibaren yaptığı ve kendisini vakfettiği işi daha mükemmel ve yetkin bir şekilde yapar ve daha becerikli hale gelir. Bununla birlikte birçok işin belirli zamanları vardır. Aynı zamanda iki işin bulduğu durumlarda bir insan onlardan sadece birisiyle uğraşırsa, diğeri için vakit ve fırsat kalmaz.

12.01.2019

Erdemli şehrin merkezinde, adalet bulunmaktadır. Yani şehir halkının ortak olduklarının -güven, servet, şeref, rütbe, mevki, makam- eşitliği bozacak şekilde paylaştırılması, adaletsizliği doğurur. Ayrıca eşit şekilde paylaştırılan -mülk edinme de dâhil- iyi şeylerin, sahiplerinin elinde kalması için devletin koruma/güvencesi bulunmalıdır.

04.01.2019

En üstün iyilik ve mükemmellik, ilk olarak ancak şehirde elde edilir. Şehirden daha küçük bir toplulukta mutluluğa ulaşılamaz. İyilikler, nasıl ki, seçme ve irade ile gerçekleşiyorsa, kötülükler de aynı şekilde gerçekleşir. Dolayısıyla mutluluk her şehirde elde edilmez. O halde insanları kendileriyle hakikî anlamda mutluluğun elde edildiği şeyler için birbirlerine yardım etmeyi amaçlayan bir şehir, erdemli, mükemmel bir şehirdir (el-medînetü’l-fâzıla); insanları mutluluğu elde etmek için birbirlerine yardım eden toplum, erdemli, mükemmel bir toplumdur.

27.12.2018

Erdemli şehrin yöneticileri, farklı zamanlarda farklı mekânlarda olsalar da tek bir ruh ve tek bir hükümdar gibidir. Dolayısıyla yönetici, sıradan birisi olmaz. Yöneticilik için fıtrat ve gayret zorunludur. Reis, yaratılış ve tabiatı bakımından yöneticiliğe elverişli ve kabiliyetli olmalıdır. Bununla birlikte başkan, yöneticilikle ilgili iradî meleke, yetenek ve kabiliyeti de elde etmelidir.

23.12.2018